Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của nền kinh tế số, việc quản lý và thu thuế từ các hoạt động kinh doanh trực tuyến đang trở thành một thách thức lớn đối với các cơ quan chức năng. Mới đây, Tổng cục Thuế đã đưa ra dự thảo thông tư hướng dẫn về chính sách quản lý thuế, với mục tiêu chính thức hóa việc thu thuế từ các giao dịch trên các trang thương mại điện tử. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản và khó khăn cần giải quyết để đảm bảo chính sách thuế hiệu quả và công bằng.

Ảnh: Báo điện tử – Đảng Cộng sản Việt Nam

Mở Rộng Nguồn Thu

Dự thảo mới yêu cầu các doanh nghiệp thương mại điện tử kê khai thông tin người bán, và các trang thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Lazada, Sendo… cùng các công ty cung cấp dịch vụ giao hàng phải cung cấp thông tin về người bán cho cơ quan thuế. Đối với các cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội như Facebook, cơ quan thuế địa phương sẽ thu thập thông tin từ các trang cá nhân để xác định danh tính và thu thuế.

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương), có đến 53% dân số Việt Nam tham gia mua bán trực tuyến trong năm 2020, với giá trị thị trường gần 12 tỷ USD. Con số này dự kiến sẽ tăng lên 55% dân số và 35 tỷ USD vào năm 2025, chiếm 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước.

Rào Cản Ghi Nhận Doanh Thu

Một trong những rào cản lớn nhất trong việc thu thuế từ kinh doanh số là việc ghi nhận doanh thu phát sinh. Nhiều giao dịch trên các trang thương mại điện tử không diễn ra trực tiếp trên nền tảng mà thông qua liên hệ ngoài luồng như điện thoại hay tin nhắn. Điều này làm cho việc kiểm soát và thu thuế trở nên phức tạp hơn. Bên cạnh đó, hệ thống dữ liệu của ngành thuế còn hạn chế, chưa phản ánh đầy đủ hoạt động kinh doanh thực tế.

Thách Thức Từ Các Giao Dịch Xuyên Biên Giới

Việc thu thuế từ các giao dịch xuyên biên giới, như đặt phòng trực tuyến hay bán hàng theo mô hình B2C, B2B, là một thách thức lớn. Có hai cách tiếp cận chính: yêu cầu nhà cung cấp nước ngoài thực hiện nghĩa vụ thuế trực tiếp hoặc thông qua đại diện tại nước sở tại, và yêu cầu nền tảng thương mại điện tử nơi giao dịch diễn ra chịu trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế. Tuy nhiên, cả hai phương án đều gặp khó khăn trong việc triển khai và kiểm soát.

Cơ Chế Đánh Thuế Toàn Cầu

Một vấn đề khác là việc các doanh nghiệp thương mại điện tử hoạt động trên quy mô toàn cầu phải tuân thủ các quy định thuế của nhiều quốc gia khác nhau, dẫn đến sự phức tạp và tăng chi phí kinh doanh. Dự án của OECD nhằm thiết lập quy tắc thuế toàn cầu cho nền kinh tế số đang được triển khai, hướng đến việc tránh đánh thuế hai lần và đảm bảo công bằng thuế giữa các quốc gia.

Trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng phát triển, việc xây dựng và thực hiện chính sách thuế hiệu quả, công bằng là điều cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần phải giải quyết nhiều rào cản và thách thức từ việc ghi nhận doanh thu, kiểm soát giao dịch, đến việc điều chỉnh cơ chế thuế toàn cầu. Sự hợp tác giữa các quốc gia và các doanh nghiệp là yếu tố then chốt để thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế số.